ĐỢI CHỜ
Khi những mùa hoa bay ngát hương
Từng đàn bướm mộng nhỡn nhơ cùng
Gió thu vừa chóm mang se lạnh
Em có nghe lòng thêm nhớ nhung.
Có kịp về theo buổi nắng tràn
Trên đường ríu rít tiếng chim ngân
Hồn anh treo hết lên vai phố
Anh vẫn mong chờ vẫn ngóng tin
Bao mùa hoa điệp rụng bên thềm
Tiếng ve ngày ấy bay đâu mất
Mà xác ve còn mấy cánh nghiêng.
Em cứ ỡm ờ cứ lặng thinh
Cứ đưa mắt liếc tưởng như tình
Anh như con kiến leo cành cụt
Leo đến bên nào cũng thấy chênh.
Lê Hà Thăng
Đọc tập thơ “trong vô biên tìm về” của tác giả Lê Hà
Thăng đã mở ra cho tôi một chân trời mới, chân trời của những dòng cảm xúc ngan
ngát hương bay, dòng cảm xúc của một tâm hồn biết cảm, biết yêu thương của một
tâm hồn thi sĩ. Từng lời thơ da diết đi thẳng vào lòng người, mỗi vần thơ ngân
vang như điệu nhạc da diết gọi mời, da diết thương yêu.
Tôi say sưa chìm vào điệu nhạc của những vần thơ có
khi trầm bổng ngân vang:
“Cám ơn hò hẹn xa xưa
Cho mình đi suốt những mùa yêu thương
Cám ơn trời đất vô thường
Mỗi mai thức dậy vẫn còn có nhau.”
(Cám ơn)
Có khi nhẹ nhàng đầy xao xuyến, đôi lúc lại mang nét
đượm buồn suy tư:
“Tôi về ngồi với sông trăng
Ngậm ngùi bến cũ đã ngăn cách rồi
Cũng từ đêm ấy sông trôi
Ngây thơ cùng với tình tôi xa mờ.”
(Sông xưa)
Là thế đấy, cung bậc cảm xúc của nhà thơ cứ hiện lên
trong từng ý thơ. Lời thơ nhẹ nhàng, sâu lắng miên man. Tôi đặc biệt yêu thích
bài thơ “Đợi chờ” trong tập thơ ấy.
Với tôi, đó là một bài thơ rất hay vì ở đó tôi như tìm
thấy được sự đồng cảm, như tìm thấy sợi dây vô hình gắn kết tôi vào từng vần
thơ bác viết. Thế rồi tôi đọc đi đọc lại không biết bao nhiêu lần để hóa thân
vào từng con chữ mang nhiều nét đẹp cuốn hút người đọc vô cùng.
Ở khổ thơ đầu, tác giả vẽ ra trước mắt
ta khung cảnh của mùa thu dịu dàng, trong trẻo đầy quyến rũ với những cánh hoa
bay nhẹ nhàng trong làn gió sương thu mờ ảo, vương cỏ vương cây…
“Khi
những mùa hoa bay ngát hương
Từng
đàn bướm mộng nhỡn nhơ cùng
Gió
thu vừa chóm mang se lạnh
Em có nghe lòng thêm nhớ nhung’’
Lời thơ da diết trong veo đến diệu kỳ, mùa thu – mùa lãng mạn nhất trong
năm được vẽ ra trước mắt người đọc với bao cảnh sắc dịu nhẹ, miên man :
‘‘Khi những mùa hoa bay ngát hương
Từng đàn bướm mộng nhỡn nhơ cùng’’
Ở đây, bằng ngòi bút tài hoa của mình, tác giả mở ra cho chúng ta một chân
trời thu mới có hương hoa ngào ngạt một góc trời, có đàn bướm mộng đang đùa
vui. Cảnh sắc thật bình yên trong trẻo quá ! Đọc hai câu thơ ấy, ta thấy
men tình yêu đang ngập tràn sắc nắng. ‘‘Mùa hoa bay ngát hương’’ hay là mùa
hương của tình yêu đang âm vang dội lên trong lồng ngực nhà thơ ‘‘từng đàn
bướm mộng nhỡn nhơ cùng’’ ? Đọc hai câu thơ ấy, tôi không hiểu vì sao
nhưng dường như tôi nghe được mùi thơm dịu mát của ‘‘mùa hoa’’ đang bay. Khi đọc
tới đây, có lẽ ai cũng sẽ nhắm mắt lại, mường tượng về khung trời trong trẻo để
hít một hơi cho căng tràn lồng ngực mới thôi.
Bằng nghệ thuật dùng từ rất tài hoa của mình, Lê Hà Thăng đã đưa chúng ta
vào một chân trời mới với hai từ ‘‘vừa chóm’’ trong câu thơ ‘‘gió thu vừa chóm
mang se lạnh’’ thì tôi nghĩ đó vẫn là một câu thơ rất hay và đã mang một nét
nghĩa hoàn toàn mới cho khổ thơ.
Tôi lại nhớ tới khổ thơ của chính tác giả trong bài thơ “Mùa hoa bỏ lại” rằng:
“Hình như thu sớm về theo gió
Những cánh chuồn kim chấp chới ngày
Ai ngóng chờ ai câu giã biệt
Mà đóa hoa sầu rụng cánh bay”
Trong màn sương mờ giăng trong cái thời khắc giao mùa giữa hai mùa hạ và
thu nhưng còn điều gì đó vẫn chưa chắc chắn, thì ở đây, Chu Ngọc Hạnh lại khằng
định mùa thu đã về, rất thật, rất gần gũi như tác giả nhìn thấy được, cảm nhận
được. Hai từ ‘‘vừa chóm’’ ấy, thiết nghĩ chỉ dành riêng cho những chồi xanh vừa
mới ươm hạt nảy mầm hay những nụ hoa vừa mới hé mở nhưng bằng sự liên tưởng độc
đáo của mình, tác giả đã đưa vào câu thơ hai từ ấy thôi cũng đủ làm cho bài thơ
giàu sức gợi biết nhường nào.
‘‘Gió thu vừa chóm mang se lạnh
Em có nghe lòng thêm nhớ nhung’’
Vâng ! Cái gió nhẹ nhàng của mùa thu vừa đủ ‘‘se lạnh’’ để tác giả
thêm bồi hồi nhớ nhung, nỗi nhớ nhẹ nhàng như gió mùa thu đang lan tỏa khắp cả
lòng.
Khổ thơ thứ hai đã cuốn hút tôi vào đó, từng lời thơ cứ mang nét đẹp tươi tắn,
rạng ngời :
‘‘Có kịp về theo buổi nắng tràn
Trên đường ríu rít tiếng chim ngân
Hồn anh treo hết lên vai phố
Đợi bước em qua rũ xuống mừng.’’
Đọc câu thơ đầu tiên của khổ thơ đầu, tôi lại nhớ da diết bài thơ ‘‘Đây
thôn Vĩ Dạ’’ của Hàn Mặc Tử bởi ở đó có hai câu thơ rằng :
‘‘Thuyền ai đậu bến sông trăng đó
Có chở em về kịp tối nay ?’’
Vâng ! Câu thơ của Hàn cứ ám ảnh tôi mãi. Từ thời còn bé xíu tôi đã được
tiếp xúc với thơ của Hàn qua các bài học của chị tôi. Có lẽ từ dạo ấy, tôi yêu
thơ Hàn tự lúc nào không hay.
Vẫn là câu hỏi với hai từ ‘‘Có kịp’’ nhưng ở Hàn là nét đẹp của dòng sông
quê bên mảnh trăng ngà, còn ở Lê Hà Thăng thì đó là nét đẹp của ‘‘buổi nắng
tràn’’ là nét đẹp tươi mới, nét đẹp của
sự hy vọng chờ mong. Cả hai tác giả đều dùng ngôn từ lãng mạn để chờ ‘‘em’’ thế
nhưng ở hai khung cảnh đợi chờ khác nhau, với Hàn đó là sự đợi chờ của nỗi buồn,
suy tư và thầm lặng ; còn ở Chu Ngọc Hạnh thì đó là sự đợi chờ của hy vọng,
của ngày mới nắng lên, của niềm tươi vui khỏe khoắn rạng ngời…
‘‘Có kịp về theo buổi nắng tràn
Trên đường ríu rít tiếng chim ngân’’
Hai câu thơ lan toả niềm tươi mới cho toàn bài thơ. Lại một lần nữa ta thấy
được nét đặc sắc của việc dùng từ trong thơ của tác giả ‘‘buổi nắng
tràn’’. Tôi thắc mắc không biết tại sao lại gọi là ‘‘nắng tràn’’ thì liệu nhà
thơ có ẩn ý gì không. Thế là tôi đọc mãi, đọc mãi khổ thơ đó và cũng hiểu ra được
một phần rằng tác giả dùng hai từ ‘‘nắng
tràn’’ là để chỉ ánh nắng rộng khắp cả không gian, ánh nắng trong lòng tác giả,
ánh nắng rực rỡ của tâm hồn đang yêu và tha thiết chờ mong. Vâng ! Một tâm
hồn đang yêu, đang say trong tình yêu thì nhìn đời luôn bằng đôi mắt màu hồng,
nhìn tất cả đều đẹp và trong sáng tràn ngập thương yêu. Điều đó được thể hiện
qua câu thơ ‘‘trên đường ríu rít tiếng chim ngân’’ , chính câu thơ thứ nhất ở
trên đã tô điểm thêm vẻ đẹp cho câu thơ thứ hai này. Một tâm hồn đang say trong
men tình dịu ngọt và đằm thắm là thế phải chăng. ?
Hai câu thơ tiếp trong khổ thơ ấy khi đọc lên đã khiến tôi phải suy nghĩ rất
nhiều bởi nó rất hay, rất đặc biệt rằng :
‘‘Hồn anh treo hết lên vai phố
Đợi bước em qua rũ xuống mừng’’
Tôi đọc đi đọc lại khá nhiều lần và phải bấm điện thoại gọi ngay tới tác giả
để hỏi về hai câu ấy. Với chất giọng trầm ấm và từ tốn của một nhà thơ, tôi có
cuộc trò chuyện thân mật với bác. Bác bảo rằng ‘‘mỗi bài thơ đều có hoàn cảnh
và cảm xúc riêng để sáng tác’’, còn về phía hai câu thơ ấy thì tôi hỏi rằng liệu
đó có phải là một sự nhân hóa giữa nhân vật trữ tình và ‘‘phố’’ hay không thì
chỉ nhận được nụ cười của bác mà thôi. Cuộc điện thoại thân mật ấy kết thúc
nhưng để lại trong lòng tôi những cảm xúc rất bâng khuâng về hình ảnh ‘‘vai
phố’’.
Dường như nơi góc phố nhỏ thân quen đó hằng ngày được thấy dáng ‘‘em’’ nên
nhà thơ đã gửi lại ‘‘hồn’’ mình lên ‘‘vai phố’’ chỉ để kịp thấy em qua mà ‘‘rũ
xuống mừng’’. Vâng ! Là thế đấy, từ những sự vật vô tri vô giác ấy mà tác
giả đã nhân hóa ‘‘phố’’ lên thành một con người có sự chờ mong, có cảm xúc đã để
lại trong lòng người đọc biết bao tâm tư.
Hai khổ thơ đầu trong bài thơ ‘‘Đợi
chờ’’ đã nói hết tấm lòng của tác giả, một chàng trai trẻ đang yêu và mơ về một
tình yêu nồng nàn, thắm thiết để ngọt đôi môi để lên ngôi cuộc sống. Ấy thế
mà :
“Anh vẫn mong chờ vẫn ngóng tin
Bao mùa hoa điệp rụng bên thềm
Tiếng ve ngày ấy bay đâu mất
Mà xác ve còn mấy cánh nghiêng.
Em cứ ỡm ờ cứ lặng thinh
Cứ đưa mắt liếc tưởng như tình
Anh như con kiến leo cành cụt
Leo đến bên nào cũng thấy chênh.”
Hai khổ thơ đầu ta thấy hạnh phúc của nhân vật trữ
tình tràn ngập niềm vui bao nhiêu thì hai khổ thơ sau lại lặng buồn bấy nhiêu.
Dù rằng “hồn anh treo hết lên vai phố/ đợi bước em qua
rũ xuống mừng” thì ở đây “Anh vẫn mong chờ vẫn ngóng tin”. Nhân vật trữ tình vẫn
đợi chờ người yêu, sự chờ đợi không biết mỏi mòn :
“Anh vẫn mong chờ vẫn ngóng tin
Bao mùa hoa điệp rụng bên thềm
Tiếng ve ngày ấy bay đâu mất
Mà xác ve còn mấy cánh nghiêng.”
Tháng năm mùa hoa điệp nở - Tháng năm của những cảm
xúc mông mênh, nhẹ nhàng và cũng rất bâng khuâng. Mỗi mùa hoa điệp nở, cảm xúc
trong lòng mỗi người là khác nhau, nhưng hình như, ai cũng có chung một dòng
xúc cảm về sự bồi hồi nhớ nhung.
Ở đây, nhà thơ đã rất tài tình khi đưa vào chi tiết
“mùa hoa điệp rụng” để diễn tả sự chờ mong của chàng trai bởi vì mỗi năm hoa điệp
nở và rụng chỉ trong một tháng. Tháng của mùa thu, của những cảm xúc lâng lâng
khó tả trong lòng người.
Vâng ! Là thế đấy, cảm xúc của nhà thơ với mùa thu thật
sâu sắc nên mới viết lên những vần thơ đầy xúc cảm ấy. Có lẽ mùa thu đã chiếm
qua nhiều trong lòng tác giả rồi phải chăng? Vẫn là một cánh hoa bay, vẫn là
nét buồn dịu nhẹ và da diết ấy…
“Em cứ ỡm ờ cứ lặng thinh
Cứ đưa mắt liếc tưởng như tình
Anh như con kiến leo cành cụt
Leo đến bên nào cũng thấy chênh.”
Bốn câu thơ này đã để lại trong tôi cảm xúc rất bâng
khuâng. Tác giả so sánh mình như “con kiến” chỉ leo trên “cành cụt” mà không thể
leo xa hơn được nữa khi:
“Em cứ õm ở cứ
lặng thinh
Cứ đưa mắt liếc tưởng như tình”
Tình yêu là thế đấy, cả bài thơ, tác giả đã khắc họa một
tình yêu rất đẹp, rất dịu dàng. Mỗi sắc hoa bay, mỗi màu nắng đẹp đều là tiếng
nói của một tâm hồn yêu đời, là những cảm xúc của tình yêu cứ tuôn trào trong lồng
ngực. Mỗi cảm xúc được thể hiện qua từng vần thơ, nét bút làm biết bao tâm tình sống dậy. Mỗi kỷ niệm được
bao bọc trong nỗi nhớ vừa trào dâng, vừa sâu lắng.
Tình yêu mà nhà thơ khắc họa ấy đẹp như một dòng sông,
dòng sông êm đềm trong vắt, mặt sông chở đầy những yêu thương đang còn ấp ủ qua
việc lựa chọn những ngôn từ rất nhẹ, rất êm và cũng rất duyên. Lời thơ nhẹ
nhàng như khúc nhạc của mùa thu trong trẻo, như một nhạc điệu tâm tình triên
miên theo nỗi nhớ lan tỏa trong từng con chữ. Có cả sắc màu, hương vị, ký ức và
hồn người.
Trần Hoàng Lam
Tp.HCM tháng 10.2013
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét